Stonewall: Η εξέγερση, το Pride και η Ελλάδα
- Stathis Bastas
- Jun 10, 2023
- 4 min read
Στις 10 Ιουνίου οι δρόμοι της Αθήνας και όχι μόνο πλημμυρίζουν από τους ανθρώπους που γιορτάζουν το Athens Pride. Μια γιορτή με φόντο τη διαφορετικότητα και την περηφάνεια. Ουράνια τόξα και πολύχρωμες σημαίες που τιμούν την συμπερίληψη. Χαρά και χαμόγελα πλημμυρίζουν το κέντρο της Αθήνας για την μεγάλη παρέλαση του Athens Pride και φέτος. Όμως το Pride δεν ήταν πάντα παρέλαση γιορτής, αλλά διαρκείς αγώνες για ένα καλύτερο μέλλον.
Η εξέγερση του Stonewall: Το χρονικό
Η Εξέγερση του Stonewall, γνωστή και ως Ταραχές του Stonewall (Stonewall riots και Stonewall uprising ή the Stonewall rebellion), ήταν μια σειρά από αυθόρμητες, βίαιες διαδηλώσεις από τα μέλη της γκέι (ΛΟΑΤΚΙ) κοινότητας εναντίον μιας επιδρομής της αστυνομίας, που πραγματοποιήθηκε τις πρώτες πρωινές ώρες της 28 Ιουνίου 1969, στο Stonewall Inn, που βρίσκεται στο Greenwich Village, γειτονιά του Μανχάταν, στη Νέα Υόρκη. Αυτές οι διαδηλώσεις αποτελούν το πιο σημαντικό γεγονός που οδήγησε στο απελευθερωτικό κίνημα των γκέι και το σύγχρονο αγώνα για τα ΛΟΑΤΚΙ δικαιώματα στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Οι γκέι Αμερικανοί στη δεκαετία του 1950 και του 1960, αντιμετώπιζαν ένα εχθρικό νομικό σύστημα. Οι πρώτες ομοφυλοφιλικές ομάδες στις ΗΠΑ προσπάθησαν να αποδείξουν ότι οι ομοφυλόφιλοι θα μπορούσαν να αφομοιωθούν στην κοινωνία, και ήταν υπέρ της μη-συγκρουσιακής εκπαίδευσης για τους ομοφυλόφιλους και τους ετεροφυλόφιλους. Τα τελευταία χρόνια της δεκαετίας του 1960, όμως, ήταν πολύ ταραγμένα, καθώς πολλά κοινωνικά/πολιτικά κινήματα ήταν ενεργά, συμπεριλαμβανομένου του Κινήματος για τα Πολιτικά Δικαιώματα των Αφρό-αμερικάνων, της Αντικουλτούρας της δεκαετίας του 1960, και του κινήματος ενάντια στον πόλεμο του Βιετνάμ. Αυτές οι επιρροές, σε συνδυασμό με το φιλελεύθερο περιβάλλον του Greenwitch Village ήταν καταλυτικοί για τα γεγονότα του Stonewall.
Κατά τις δεκαετίες 1950 και 60, πολύ λίγοι χώροι δεχόταν ανοιχτά γκέι άτομα. Αυτοί οι χώροι που το κάνανε, ήταν συνήθως μπαρ αν και οι ιδιοκτήτες ή οι μάνατζερ του χώρου σπάνια ήταν γκέι. Την εποχή εκείνη το Stonewall Inn ανήκε στην Αμερικάνικη Μαφία. Η πελατεία του ήταν διάφοροί, και ήταν γνωστό ότι ήταν δημοφιλές στους φτωχότερους και πιο περιθωριοποιημένους της γκέι κοινότητας: drag queen, τρανσέξουαλ, θηλυπρεπείς άνδρες, butch λεσβίες, εκδιδόμενους νεαρούς και αστέγους. Οι επιδρομές της αστυνομίας σε γκέι μπαρ ήταν ρουτίνα στη δεκαετία του 1960, αλλά οι αξιωματικοί έχασαν γρήγορα τον έλεγχο της κατάστασης στο Stonewall Inn. Προέλκυσαν ένα πλήθος που ήταν έτοιμο να ξεκινήσει σοβαρά επεισόδια. Η ένταση μεταξύ της αστυνομίας της Νέας Υόρκης και γκέι κάτοικων του Greenwitch Village ξέσπασε σε περισσότερες διαμαρτυρίες το επόμενο βράδυ, και πάλι αρκετές νύχτες αργότερα. Μέσα σε λίγες εβδομάδες, οι κάτοικοι του Χωριού άρχισαν γρήγορα να οργανώνονται σε ομάδες ακτιβιστών επικεντρωνόμενοι σε προσπάθειες για την καθιέρωση χώρων για τους ομοφυλόφιλους και τις λεσβίες όπου θα μπορούσαν να είναι ανοικτοί με το σεξουαλικό προσανατολισμό τους, χωρίς το φόβο να συλληφθούν.
Η επόμενη μέρα
Μετά την εξέγερση του Stonewall, οι ομοφυλόφιλοι στη Νέα Υόρκη, αντιμετώπισαν εμπόδια με βάση το φύλο, τη φυλή και την τάξη, στη διαδικασία να γίνουν μια συνεκτική κοινότητα. Μέσα σε έξι μήνες, σχηματίστηκαν στη Νέα Υόρκη δύο γκέι ακτιβιστικές οργανώσεις, η επικέντρωση των οποίων ήταν τακτικές αντιπαράθεσης, και ιδρύθηκαν τρεις εφημερίδες για την προώθηση των δικαιωμάτων για τους ομοφυλόφιλους και τις λεσβίες. Μέσα σε λίγα χρόνια, οργανώσεις για τα δικαιώματα των γκέι είχαν ιδρυθεί σε όλη την ΗΠΑ και τον κόσμο. Στις 28 Ιουνίου του 1970, το πρώτο gay pride έλαβε χώρα στη Νέα Υόρκη, το Λος Άντζελες, το Σαν Φρανσίσκο και στο Σικάγο, για τον εορτασμό της επετείου της εξέγερσης. Παρόμοιες πορείες διοργανώθηκαν και σε άλλες πόλεις. Σήμερα, εκδηλώσεις ΛΟΑΤΚΙ υπερηφάνειας πραγματοποιούνται κάθε χρόνο σε όλο τον κόσμο, προς το τέλος του Ιουνίου, για να τιμήσουν τα γεγονότα του Stonewall. Το Εθνικό Μνημείο Stonewall ιδρύθηκε στην περιοχή το 2016.
To Pride στην Ελλάδα
Η πρώτη απόπειρα διοργάνωσης Pride στην Ελλάδα επιχειρήθηκε από το ΑΚΟΕ (Απελευθερωτικό Κίνημα Ομοφυλόφιλων Ελλάδας) στις 28 Ιουνίου 1980 στην Αθήνα, οριοθετώντας την κυρίως ως πολιτική εκδήλωση και επαναλήφθηκε δειλά 2 χρόνια αργότερα στο χώρο του Ζαππείου.
Έπρεπε να περάσουν 10 χρόνια για να διοργανωθούν αντίστοιχες εκδηλώσεις (Λόφος Στρέφη 1992, 1994, 1995, Πεδίον του Άρεως 1993, 1996 και σε κλειστούς χώρους 1998 και 1999). Την ίδια εποχή στην παραλία της Θεσσαλονίκης γίνονται οι αντίστοιχες διοργανώσεις από την ΟΠΟΘ (Ομάδα Πρωτοβουλίας Ομοφυλόφιλων Θεσσαλονίκης).
Η αρχή του Athens Pride, σηματοδοτείται το 2005 με τη δημιουργία του “Φεστιβάλ Περηφάνειας Αθήνας – Athens Pride” που με τη συνεργασία και συμμετοχή πολλών ελληνικών ΛΟΑΤ οργανώσεων και σύλλογων διοργανωνει ένα αντίστοιχο των ξένων χωρών Pride, το οποίο χρόνο με το χρόνο δέχεται και μαζικότερη συμμετοχή. Γίνεται πάντα τον μήνα Ιούνιο στο κέντρο της Αθήνας, στη πλατεία Κλαυθμώνος.
«Μια φορά κι έναν καιρό… με φώναζαν με το όνομά μου. Μπορούσα να συστηθώ χωρίς συστολή, να δείξω την ταυτότητά μου όπου θέλω και με ανέφεραν με τις σωστές αντωνυμίες και έμφυλες λέξεις.
»Μια φορά κι έναν καιρό… μπορούσε ν’ αναγνωριστεί η σχέση μου. Η επιλογή ήταν μόνο δική μου και δεν αφορούσε την ταυτότητα φύλου μου, το φύλο μου ή την έκφρασή του. Γιατί μπορούσα να έχω παιδιά, γάμο και οικογένεια όπως την φανταζόμουν εγώ και όχι όπως την όρισαν άλλοι.
»Μια φορά κι έναν καιρό… ήμουν εγώ. Μπορούσα και υπήρχα όπως ακριβώς ήθελα, οι γιατροί δεν επενέβησαν χωρίς την άδειά μου στο σώμα μου, δεν κρύφτηκα ποτέ στο βάθος μιας ντουλάπας και ούτε είχε σχέση η σωματικότητά μου, το φύλο μου ή τα άτομα που αγαπούσα με την αξία μου.
»Μια φορά κι έναν καιρό… επέζησα. Δεν με ανάγκασαν να φύγω από έναν κόσμο που ποτέ δεν έκανε χώρο για μένα. Φορούσα ό,τι ήθελα, πήγαινα όπου ήθελα και γύρναγα ό,τι ώρα ήθελα. Οι δείκτες δολοφονίας, αυτοκτονίας και εκφοβισμού δεν ήταν μεγαλύτεροι για άτομα σαν εμένα.
»Μια φορά κι έναν καιρό… δε φοβόμουν. Δε φοβόμουν να υπάρξω, να χαρώ, να ζήσω. Δεν φοβόμουν να είμαι εγώ.»
»Όπως πάντα, το συγκεκριμένο παραμύθι διαβάζεται μέσα σε κλειστές ντουλάπες, γράφεται σε κρυμμένα ημερολόγια και εκμυστηρεύεται στο πουθενά… μέχρι τώρα. Γιατί τώρα… Τέλος τα παραμύθια.
»Στις 10 Ιουνίου θα βγούμε στον δρόμο όπως κάθε χρονιά, για να γιορτάσουμε, να θυμηθούμε και να διεκδικήσουμε τη ζωή που μας οφείλεται:
Για να έχουμε τις οικογένειές μας στο φως,
για να αγαπάμε ελεύθερα, χωρίς ντροπή,
για να μας ανήκουν τα σώματά μας,
για να αποφασίζουμε εμείς για εμάς,
για να μην δολοφονούμαστε στους δρόμους,
για να μη φοβόμαστε για τη ζωή μας,
για να μπορούμε να πούμε στα παιδιά μας…
«Μια φορά κι έναν καιρό… διεκδίκησα και πέτυχα».
Comments